Alle medische, paramedische en maatschappelijk werkers zijn ooit begonnen als student. Door ervaring zijn zij de professionals geworden die ze nu zijn. Tijdens de studie wordt er altijd gezocht naar een combinatie tussen theoretische kennis en praktische toepassing van die kennis. Eerst oefenen de studenten met studiegenoten door middel van rollenspellen, later gaan ze onder begeleiding van hun docenten en/of vakbekwame collega’s het werkveld in. Veel studenten zullen echter pas hun ‘soft skills‘ ontwikkelen als ze hun beroep daadwerkelijk gaan uitoefenen. Hoe mooi zou het zijn als studenten al tijdens hun studie hun vaardigheden kunnen oefenen met echte patiënten in een realistische omgeving?

VR-training voor het verbeteren van soft skills
Ethische overwegingen kunnen het ongeschikt maken om soft-skills te oefenen op echte cliënten of patiënten. Vaak wordt de oplossing gezocht in rollenspellen met leeftijdsgenoten, simulatiepatiënten of het trainen van acteurs. Hoewel dit natuurlijk nuttig is, kunnen studenten het oefenen met leeftijdsgenoten onveilig of gênant vinden. Daarnaast is het trainen met acteurs erg nuttig, maar ook dit heeft beperkingen. Vanwege de kosten die die eraan verbonden zijn, worden ze normaal gesproken niet op individuele schaal ingezet en vaak in een kunstmatige omgeving zoals een klaslokaal. Bovendien zijn acteurs mensen. Mensen zijn niet erg goed in het consequent herhalen van hetzelfde gedrag. Bij de beoordeling van de soft skills van studenten kan dit leiden tot onvergelijkbare uitdaging en ongelijke toetsing.
De mens is er wellicht niet goed in, maar computers juist wel: de exacte herhaling van handelingen. Maar hoe kan een computer natuurlijk menselijk gedrag simuleren? Vooral als het communicatie is die je met een computer wilt oefenen, is het essentieel dat de interacties realistisch aanvoelen, Alsof je echt in gesprek bent met een ander persoon, die kan reageren op je verbale en non-verbale signalen.
”Hoe mooi zou het zijn als studenten tijdens hun studie al hun vaardigheden zouden kunnen trainen door te oefenen met echte patiënten in een realistische omgeving?
Virtual Reality kan een oplossing bieden voor deze problemen. Samen met HAN iXperium ontwikkelden we een VR-gebaseerde trainingstool om te helpen bij het oefenen van communicatieve vaardigheden voor studenten in sociale en gezondheidsstudies. In deze training moeten studenten een intakegesprek voeren met een virtuele cliënt genaamd ‘Max’.
Intakegesprekken worden vaak gevoerd door zorgprofessionals, ongeacht hun specialisatie. In deze training wordt de kwaliteit van de interactie tussen Max en de student gemeten. De student dient de juiste procedure van een intakegesprek te volgen én voldoende actie te ondernemen om daadwerkelijk sociaal contact met Max te maken. Net als in een normaal gesprek is oogcontact ontzettend belangrijk. Ze moeten de dingen die Max met hen deelt uitwerken en samenvatten om te zorgen dat Max zich gehoord voelt. Max zal vervolgens zowel verbaal als non-verbaal reageren op de dingen die ze wel of niet doen.

Hoe ziet de training eruit?
De training start in je eigen virtuele spreekkamer. Je hebt een intakegesprek gepland met Max, een introverte jongeman. Hij zit al in de wachtkamer. Je moet opstaan, je kantoor uit om hem te halen en hem uitnodigen mee te lopen. Vergeet hem niet te verwelkomen en jezelf voor te stellen!
Eenmaal in je kantoor, zit je oog-in-oog met Max. Op je bureau staat een computerscherm met enkele richtlijnen voor het gesprek. Je leerdoel is het oefenen van de formele stappen in een intakegesprek zoals het opvragen van informatie over persoonsgegevens, wonen en leven, studie of werk, gezin en relatie, vrijetijdsbesteding, medicijn- of drugsgebruik en de details van zijn gezondheidstoestand probleem. Daarnaast is het ook belangrijk om op sociaal vlak contact met Max te leggen en onderhouden. Lukt het je niet om contact te maken, dan kijkt Max schuchter weg en raakt hij uiteindelijk geïrriteerd. Hij geeft je dan niet veel informatie en zo zul je er nooit achterkomen wat het gezondheidsprobleem van Max is!

Techniek
De VR applicatie is een toepassing van het door The Simulation Crew ontwikkelde IVA platform. In dit platform wordt gebruik gemaakt van spraakherkenning. De keuze om met open (vrije) spraakinvoer te gaan werken kwam voort uit de wens om een zo natuurlijk mogelijke gesprekssituatie te creëren. Deze manier werkt zonder de beperkingen die multiple choice communicatie met zich meebrengt. Hierin wordt immers de suggestie al weggegeven, iets dat er in werkelijkheid niet is. In werkelijkheid zul je op eigen initiatief je woorden moeten vinden en moeten omgaan met de situatie. Naast verbale communicatie wordt ook de non-verbale communicatie meegenomen zoals oogcontact, lichaamshouding en stem-intonatie. Via een web-based dashboard is er inzicht in voortgang en resultaten van de deelnemers.